Δημοσιεύθηκε στο φύλλο της εφημερίδας της Κυβερνήσεως στις 06-02-2020 με αριθμό 313 τεύχος Β (ΦΕΚ313Β/2020) η υπουργική απόφαση του υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενεργείας, με την οποία καθορίζεται το πλαίσιο λειτουργίας των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής.

Με τη συγκεκριμένη απόφαση προδιαγράφεται – στo πλαίσιo του Ν.4495/2017 – το «Τεύχος Οδηγιών για τα Συμβούλια Αρχιτεκτονι­κής (Σ.Α.)», όπου διακρίνεται ρητώς πως αποτελούν ανεξάρτητα γνωμοδοτικά όργανα με σκοπό την «ενιαία, αντικειμενική και ολοκληρωμένη εφαρμογή του τιθέμενου πλαισίου σε όλη την Επικράτεια», ενώ «την ευθύνη για τη σύνταξη της μελέτης έχει ο μελετητής μηχανικός, τη δε ευθύνη ελέγχου και έγκρισης η εκάστοτε αρμόδια Υπηρεσία». Ως εκ τούτου, «η υποβολή δικαιολογητικών, μελετών και σχεδίων στα Σ.Α. αποσκοπεί αποκλειστικά και μόνον στην τεκμηρίωση της αρχιτεκτονικής πρότασης και τη διευκόλυνση του έργου τους στο πλαίσιο άσκησης των αρμοδιοτήτων τους, ενώ η θετική γνωμοδότησή τους δεν αποτελεί επ’ ουδενί έγκριση της μελέτης από πολεοδομικής, λειτουργικής, περιβαλλοντικής ή άλλης άποψης».

Στα βασικά σημεία του Τεύχους Οδηγιών περιλαμβάνεται πως «τα Σ.Α. γνωμοδοτούν επί της αρχιτεκτονικής άποψης και λύσης που επιλέγει ο μελετητής μηχανικός και οφείλουν να σέβονται την ελεύθερη προσωπική αρχιτεκτονική δημιουργία και την επιστημονική του άποψη, όπως αυτή αποτυπώνεται στη μελέτη που υποβάλλει προς γνωμοδότηση. Η γνωμοδότηση δεν περιλαμβάνει προτάσεις ή κατευθύνσεις για την αναζήτηση άλλων «βέλτιστων» λύσεων. Κατά συνέπεια, αφενός μεν τα μέλη των Σ.Α. δεν είναι αρμόδια να υποδεικνύουν κεντρικές ιδέες ή να κατευθύνουν την υπό εξέταση μελέτη σε συγκεκριμένες αρχιτεκτονικές επιλύσεις παρεμβαίνοντας στην αρχιτεκτονική σύνθεση, αφετέρου δε, οι μελετητές δεν πρέπει να ζητούν ή να αναμένουν από τα μέλη του Συμβουλίου να τους υποδεικνύουν εναλλακτικές αρχιτεκτονικές λύσεις που να βελτιώνουν την πρότασή τους.»

Επίσης, καθορίζονται τα κριτήρια αξιολόγησης των υποβληθεισών μελετών και σε κάθε περίπτωση «η γνωμοδότηση θα πρέπει να είναι για λόγους ασφάλειας των διοικητικών πράξεων δεόντως τεκμηριωμένη. Γνωμοδοτήσεις με την απλή αναφορά «εγκρίνεται η μελέτη» δεν αποτελούν επαρκές νομικό έρεισμα για την εν συνεχεία έκδοση αδειοδοτικών πράξεων του άρθρου 29 του ν. 4495/2017 ή την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών βάσει του άρθρου 30 αυτού, αλλά και δεν είναι αυτές καθ’ εαυτές νομικώς ασφαλείς.»

Στον αντίποδα, ορίζεται σαφώς πως «δεν έχουν αρμοδιότητα εξέτασης θεμάτων που αφορούν:

• την τήρηση των γενικών ή ειδικών πολεοδομικών διατάξεων και όρων δόμησης που ισχύουν στην περιοχή. Εξαίρεση αποτελεί ο έλεγχος της τήρησης ειδικών τυπολογικών ή μορφολογικών προδιαγραφών που τυχόν ισχύουν στην περιοχή, προστατευόμενη ή μη,

• τη νομιμότητα ή μη των ήδη υφισταμένων κατασκευών, εκτός εάν από ειδικές διατάξεις περί αυθαιρέτων ορίζεται διαφορετικά,

• τον έλεγχο του τοπογραφικού διαγράμματος ή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος,

• τη συμμόρφωση ή μη με τεχνικούς ή άλλους κανονισμούς και προδιαγραφές (όπως π.χ. Οικοδομικός και Κτιριοδομικός Κανονισμός, πυρασφάλεια, προσβασιμότητα, κ.λπ.),

• την τήρηση των προδιαγραφών λειτουργίας ειδικών κτηρίων, όπως αυτές καθορίζονται από τον εκάστοτε φορέα τους,

• τις τυχόν απαιτούμενες εγκρίσεις άλλων φορέων και υπηρεσιών για την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών (π.χ. ΥΠ.ΠΟ.Α., Δασαρχείου, κ.λπ.).

Σημαντική παράμετρος είναι πως η όλη διαδικασία υποβολής και επικοινωνίας μεταξύ των μελετητών και των Σ.Α. θα γίνεται ηλεκτρονικά μέσω πληροφοριακού συστήματος που θα καθορίσει νεότερη υπουργική απόφαση –  περιγράφονται επακριβώς τα απαιτούμενα δικαιολογητικά προς υποβολή, καθώς και τα επιμέρους στάδια με την μέγιστη διάρκεια τους όπου απαιτείται. Περαιτέρω, για αποφυγή της ταλαιπωρίας τόσο των μελών των Σ.Α., όσο και των μελετητών «η παρουσία των τελευταίων στις συνεδριάσεις είναι προαιρετική, τυχόν δε απουσία τους δεν συνιστά λόγο αναβολής εξέτασης ή απόρριψης της μελέτης.»

Τέλος, «στις περιπτώσεις που έχει εκδοθεί θετική γνωμοδότηση του Σ.Α. και κατά τον έλεγχο της αδειοδότησης για την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών ή κατά την εκτέλεση του έργου προκύψουν μικρής έκτασης επουσιώδεις μεταβολές στη μελέτη οι οποίες δεν επηρεάζουν την κεντρική ιδέα, τις συνθετικές αρχές και δεν θίγουν την αρχιτεκτονική άποψη της μελέτης (όπως μικρή μετατόπιση ή αλλαγή διαστάσεων ενός ανοίγματος χωρίς πρακτικώς να αλλοιώνεται η αναλογία του, μικρές διαφοροποιήσεις των εξωτερικών διαστάσεων των όψεων χωρίς να γίνεται αντιληπτή η τροποποίηση της αναλογίας τους ή να επηρεάζεται η αντιληπτική εικόνα της ογκοπλασίας του κτιρίου), δεν απαιτείται εκ νέου γνωμοδότηση του Σ.Α.»

Τα στελέχη της «Delta Engineering – Σύμβουλοι Μηχανικοί», μέλους του Ομίλου «Σαμαράς & Συνεργάτες», στο πλαίσιο της διαρκούς κατάρτισης και επιμόρφωσής τους, είναι στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία, εφαρμόζοντας και αξιοποιώντας όλες τις ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις με στόχο την υποστήριξη κάθε επιχείρησης.

Συντάκτης: Κωνσταντίνος Παντελίδης, Διπλ. Πολιτικός Μηχανικός Α.Π.Θ., M.B.A. | Τμήμα Αδειοδοτήσεων Τεχνικών Έργων