Πριν λίγους μήνες ανακοινώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η παραπομπή της Ελλάδας στο Δικαστήριο της Ε.Ε. για ανεπαρκή προστασία της βιοποικιλότητας. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της, δεν αρκεί ο καθορισμός των ειδικών ζωνών διατήρησης για την προστασία των φυσικών οικοτόπων και η ένταξη των περιοχών στο ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο Natura 2000. «Απαιτείται η θεσμοθέτηση ενός αποτελεσματικού και λειτουργικού νομικού πλαισίου για την προστασία και διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών μέσω της διαμόρφωσης επιστημονικά τεκμηριωμένων στόχων διατήρησης και της υιοθέτησης των αναγκαίων διαχειριστικών μέτρων, τα οποία θα ανταποκρίνονται στις οικολογικές απαιτήσεις των οικοτόπων και των ειδών.», σύμφωνα με τον διευθυντή της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF Ελλάς Δημήτρη Καραβέλλα.

Το παραπάνω εγχείρημα δεν πρέπει να θεωρείται ως μια εύκολη υπόθεση. Η κατανόηση της πολυπλοκότητας των ευαίσθητων αυτών τοπίων προϋποθέτει διεπιστημονική και θεωρητική έρευνα και την αυτονόητη έρευνα πεδίου και ανάλυση των δεδομένων των περιοχών που διέπονται από ειδικό καθεστώς προστασίας και διακρίνονται για την ιδιαιτερότητα ή τη μοναδικότητα της χλωρίδας, της πανίδας, των οικοσυστημάτων, των γεωμορφολογικών σχηματισμών, του κάλλους τους. Η ανάλυση αυτή υιοθετεί μεθόδους ερμηνείας του τρόπου με τον οποίον «συντάσσεται» μια προστατευόμενη περιοχή, ώστε να διεξάγονται συμπεράσματα και νόρμες που χρησιμοποιούνται στη σχεδιαστική διαδικασία. Ουσιαστικά αναζητά τις σχέσεις του τοπίου με το φυσικό και το ανθρωπογενές περιβάλλον για να μπορέσουν να γίνουν αυτές οι σχέσεις εμφανείς στο χώρο.

Ο πλέον αρμόδιος σε όλο αυτό το εγχείρημα ανάλυσης, μελέτης και σύνθεσης ενός τοπίου με κριτήρια κοινωνικο-οικονομικά, οικολογικά, πολιτιστικά και αντιληπτικά θεωρείται αναμφισβήτητα ο αρχιτέκτονας τοπίου. Η συμβολή και η συνεισφορά του σε θέματα προστασίας, διαχείρισης και σχεδιασμού αναμένεται ουσιαστική στην αντιμετώπιση του τοπίου των οικοτόπων ως δυναμικό σύμπλεγμα τριών χαρακτηριστικών: τοπίου, φύσης και ανθρώπου.

Παλαιότερα επικρατούσε η άποψη πως οι προστατευόμενες περιοχές είναι «απαγορευμένη ζώνη» για τον άνθρωπο και τις δραστηριότητές του. Το τοπίο αντιμετωπίζονταν -μέσω των Τόπων Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους (ΤΙΦΚ)- με τρόπο αφηρημένο και υποκειμενικό και οι προστατευόμενες περιοχές διέπονταν από τη δασική νομοθεσία. Σήμερα η προσέγγιση του αποκλεισμού των περιοχών από όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες έχει περιοριστεί και προωθείται μόνο στην περίπτωση πυρήνων μεγαλύτερων εκτάσεων στις οποίες οι ανθρώπινες δραστηριότητες σταδιακά κλιμακώνονται ανά ζώνη προστασίας. Θεσπίστηκαν νέες ρυθμίσεις οι οποίες εμπλούτισαν σταδιακά την έννοια του τοπίου, εισάγοντας το ζήτημα της αρμονικής συμβίωσης της φύσης και των ανθρώπινων παρεμβάσεων και μάλιστα με δυναμικό τρόπο.

Αρκεί απλά ένας σωστός και αειφορικός σχεδιασμός αρχιτεκτονικής τοπίου με προτεραιότητα στη θεσμική θωράκιση του φυσικού πλούτου της χώρας, ώστε να εξυπηρετούνται ταυτόχρονα ανάγκες επιστημονικής έρευνας, υπαίθριας αναψυχής και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Εξάλλου, η διατήρηση της μοναδικότητας, της γραφικότητας και της αισθητικής ταυτότητας ενός τοπίου συνεπάγεται τουριστική έλξη, επομένως οικονομική ανάπτυξη. Οι ήπιες μορφές τουρισμού κι η εναρμονισμένη με το περιβάλλον διαχείρισή τους συμβάλλουν στη μακροχρόνια τουριστική προσέλευση και αειφορική ανάπτυξη.

Τα στελέχη της «Delta Engineering – Σύμβουλοι Μηχανικοί», μέλους του Ομίλου «ΣΑΜΑΡΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ», είναι στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία και διευκρίνηση σχετικά με έργα Αρχιτεκτονικής Τοπίου, στα στάδια του προγραμματισμού (planning), σχεδιασμού (design) και διαχείρισης και βρίσκονται στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία ή διευκρίνιση για τα παραπάνω θέματα.

,

Συντάκτρια:

Αντιγόνη Μηλώση, Διπλ. Αρχιτέκτων Μηχανικός Δ.Π.Θ., MLA Αρχιτεκτονική Τοπίου Α.Π.Θ.

Τομέας Μελετών Εφαρμογής Τεχνικών Έργων

Αναδημοσίευση από https://bit.ly/2AZHf8O